Blijft thuiswerken in trek als je energieprijzen stijgen?

Veel werkgevers klagen dat kantoren leeg blijven en dat ze geen binding meer hebben met hun medewerkers, sommige verplichten zelfs om naar kantoor te komen. Na de Corona periode gaan en willen medewerkers niet meer elke dag naar kantoor. Het is wel de vraag hoe dit ontwikkelt als de herfst en winter zijn intrede doen en de gas- en energieprijzen blijven stijgen? Als een medewerker niet gecompenseerd wordt voor de energierekening van het eigen huis, dan maakt die misschien wel weer de keuze om vaker naar kantoor te komen.

Corona heeft het gedrag van medewerkers blijvend veranderd, vooral de werkomgeving en de manier van werken is veranderd. Inmiddels is veel onderzoek gedaan naar de wens van medewerkers en daar blijkt uit dat de gemiddelde medewerker het liefst twee of drie dagen thuis werkt. Niet meer in de auto, volle trein of file en lekker achter de computer genieten van je eigen koffie. En daar zit ook een duurzame gedachte achter, minder kilometers maken zorgt voor een kleinere ecologische voetprint. Een prima ontwikkeling die impact maakt op de langere termijn. Alleen de medewerkers met kleine behuizing, een slechte wifi-verbinding of thuiswerkende partners en kinderen maken vaker de keuze om naar kantoor te komen, niet iedereen heeft nu eenmaal een riante geluiddichte werkkamer thuis. Daarmee zijn de kantoren niet leeg en zeker als de invulling van de kantoorfunctie de komende jaren wordt aangepast aan het meer ontmoeten en activiteit gerelateerd werken, dan blijft een grote groep regelmatig het kantoor opzoeken. Maar we zagen de afgelopen zomervakantie al dat de kantoren iets voller waren dan daarvoor. En dat werd veroorzaakt door een heel ander fenomeen, daar heeft de werkgever helemaal geen invloed op gehad. Onder andere de klimaatverandering zorgt voor andere keuzes. Toch wel lekker dat de airco op kantoor aan staat als het buiten 30 graden of warmer is! En op kantoor werken zorgt voor minder afleiding als de kinderen thuis zijn. Maar is dit eigenlijk wel wenselijk en wat als de energieprijzen blijven stijgen? Inmiddels zijn de kinderen weer naar school, maar zien we dat de woensdag drukker wordt op kantoren en dat de vrijdagmiddagborrel is verplaatst naar de donderdag. Vrijdags kun je een kanon afschieten, dan is er helemaal niet. En dat terwijl er dan vooral ’s middags alleen maar files staan.

Strenge winters

Wat als we een strenge winter krijgen en je extra moet stoken om je werkplek thuis warm te krijgen? Of dat de boodschapper thuis duurder zijn dan de gratis koffie en de gesubsidieerde lunch op kantoor. Nederlanders letten in de regel op de kosten en laten hun keuze daarvan afhangen. Dat was de reden dat hybride lease-auto’s jaren geleden populair waren. De meeste medewerkers kozen voor een hybride auto uit kostenoverwegingen en nu pas zie je dat er echt een verandering op gang komt en medewerkers vanuit milieu aspecten kiezen voor een elektrische auto. Dus als de energieprijzen echt de pan uitrijzen, zal een medewerker echt wel nadenken of het nog steeds interessant is om thuis te werken. Met de huidige thuiswerkvergoeding is de immense prijsstijging in ieder geval niet te compenseren. Er zijn geen aanwijzingen dat deze vergoedingen worden aangepast op korte termijn. Aan de andere kant is het naar kantoor komen met de auto ook steeds oninteressanter voor een werknemer met een eigen auto. De benzineprijs is veel hoger dan de vergoeding van 19 cent per gereden kilometer. Maar het scheelt dan wel dat de medewerker de kachel, koffiemachine en stroom voor de laptop uit kan zetten. De impact van deze keuze voorspellen is lastig, zeker in de grillige economie waar we nu in terecht zijn gekomen. Tel daar de schaarste aan arbeid en het tekort aan grondstoffen bij op en de medewerker van de toekomst gaat echt een andere keuze maken om te overleven.

Onzekere toekomst

De verwachting dat de wegen weer vol files staan, treinen vol zitten en daarmee de kantoren weer meer gebruikt worden zal wel uitkomen als de prijzen blijven stijgen. En zo zie je dat geopolitieke ontwikkelingen zoals de oorlog in de Oekraïne en de reactie van Rusland om het gas af te sluiten ook effect heeft op de facilitaire wereld. De facilitair manager van vandaag moet nadenken wat de impact is van de onzekerheid die deze tijd met zich meebrengt. Want we zijn juist bezig om kantoren af te stoten en alle medewerkers weer terug op kantoor brengt weer andere problemen met zich mee. Je ziet nu al dat er op sportclubs meer gebruik gemaakt wordt van de douches, dus misschien moeten we straks wel investeren in andere voorzieningen dan dat we nu standaard leveren.

Duurzame ambitie

Nederland heeft zich gecommitteerd aan de milieudoelstellingen om energie te besparen en worstelt met allerlei regels en plannen. De overheid krijgt een steeds prominentere rol in het bepalen van de routekaart om resultaten te behalen. In Duitsland is men bijvoorbeeld al bezig met wetgeving om alle kantoren te verplichten de verwarming lager te zetten en het gebruik van elektriciteit en water te verlagen. Is het dan nog wel interessant voor een medewerker om naar kantoor te komen, gaat hij daar vinden wat hij nodig heeft om goed te presteren? Dat vraagt om nieuw onderzoek met een onzekere toekomst. Wat is beter, met z’n allen op een kantoor en daar de kachel hoog zetten maar wel de wegen weer belasten en de uitstoot van CO2 vergroten of toch vasthouden aan thuiswerken en misschien meer focus leggen op lokale kantoorhubs waar ontmoetingen plaats kunnen vinden. Een duurzame hybride vorm van werken die ook rekening houdt met nieuwe factoren als energieprijzen, arbeidsschaarste en geopolitieke ontwikkelingen.

Over een half jaar weten we pas wat het effect is van de hoge energieprijzen op de werkomgeving en kantoren. Dan weten we of de medewerker zich duurzaam heeft aangepast naar een hybride vorm van werken of dat medewerkers massaal als gevolg van de stijgende energieprijzen hun gedrag weer hebben aangepast en weer op kantoor werken.