Wat is relationeel contracteren en waarom zou je het willen?

Iedereen die werkt met contracten weet het. Contracten leveren veel gedoe op, er zijn veel te veel pagina’s die ook nog onbegrijpelijk geschreven zijn en weinig verbinding met de praktijk hebben. Waarom blijven we dan toch steeds dezelfde standaardcontracten uit de archiefkast trekken op het moment dat er iets ingekocht of aanbesteed moet worden? Een ezel stoot zich…

Een contract is de geschreven formele uiting van een samenwerking, het zijn de afspraken op papier. Maar wat is nou nuttig om daarin op te nemen, en wanneer is het dat niet? Traditioneel gezien staat er vooral veel transactionele informatie in contracten. Jij levert een product of dienst, voor een vastgesteld bedrag. En als het product of de dienst niet goed genoeg zijn, dan krijg je een boete met een vastgesteld bedrag. Maar veel van waar we nu de samenwerking op zoeken, is helemaal niet zo makkelijk te benoemen. Je weet dus eigenlijk niet hoe je tot de juiste inhoud van de producten of diensten komt.

Je kiest ervoor om met iemand samen te werken omdat je het product of de dienst de moeite waard vindt. Omdat je het nodig hebt. Omdat je het niet zelf kunt doen, je hebt de tijd, de capaciteit of de vaardigheden er niet voor. We werken samen met anderen om verder te komen dan dat we alleen zouden kunnen. Maar zo zitten onze contracten niet in elkaar. Die gaan uit van een negatief beeld van de ander: we willen controle behouden, de uitkomst en weg ernaartoe bepalen, risico’s beperken. Eigenlijk alles zelf bepalen, behalve de handen uit de mouwen steken.

En dit is de spagaat waar veel organisaties mee te maken hebben. Er wordt steeds krampachtiger vastgehouden aan lijstjes met eisen of specificaties, terwijl we allang weten dat dit vandaag de dag niet meer voldoet.

Verandering is de nieuwe constante
We leven in een tijd waarin er veel speelt op het gebied van klimaatverandering, technische vooruitgang en innovatie, sociale onrechtvaardigheid en grote veranderingen in arbeidspopulatie en -verhoudingen. Dat brengt uitdagingen met zich mee die complex zijn: problemen waarbij niet direct duidelijk is wat de oplossing is. Als je deze uitdagingen te lijf wil gaan als organisatie wordt wendbaarheid, flexibiliteit en aanpassingsvermogen gevraagd om succesvol te zijn.  

De tijd van nu vraagt daarom om een alternatieve manier van aanbesteden en contracteren: relationeel contracteren.

Wat is relationeel contracteren?
Het uitgangspunt bij relationeel contracteren is dat je een doelstelling wil bereiken waarbij de weg ernaartoe onduidelijk is. Maar hierbij heb je wel een partner gevonden die vanuit vakkundigheid het vertrouwen heeft gekregen jou te kunnen helpen de doelstelling te bereiken. Bij relationeel contracteren ga je op zoek naar die partner en maak je in het contract afspraken om elkaar de ruimte te geven de eigen expertise te laten gelden (volwaardige verhoudingen organiseren). Je maakt doorlopend afspraken over hoe je jullie belangen (en risico’s) met elkaar afweegt en je spreekt een proces af voor hoe je samenwerkt. Hierdoor kun je sneller en beter inspelen op veranderende eisen of nieuw ontdekte informatie. De relatie met de partner is door deze andere rol ontzettend belangrijk en door te benoemen waar die relatie aan moet voldoen (de relationele normen) maak je hard wat voor jullie hierin de afspraken zijn en verwijder je willekeur of persoonsafhankelijkheid.

Relationeel contracteren zorgt er niet alleen voor dat jij jouw doelstellingen behaalt, maar ook dat dat op een efficiëntere en prettige manier gebeurt.

In januari worden er 3 columns gepubliceerd over relationeel contracteren. 5 februari wordt een webinar Relationeel Contracteren georganiseerd waarbij je na een mini-college de gelegenheid krijgt vragen te stellen. Dit artikel is geschreven door Vanya Boon, regisseur van het werkatelier Relationeel Contracteren van Next Level FM (vanya@wundershift.com).

Interessant? Schrijf je dan nu in voor het gratis webinar op 5 februari as!