Hoe maak je je facilitaire organisatie circulair?

Naar aanleiding van het Facility & Workplace Marktonderzoek 2021 heeft F-Facts een artikel geplaatst over het circulair maken van een facilitaire organisatie.

Op basis van de zogenaamde R-ladder is het mogelijk om stapsgewijs acties te identificeren om een facilitaire organisatie circulair te maken. Een organisatie die hier grote stappen in zet is FMHaaglanden; zij werken de komende jaren toe naar een econeutrale bedrijfsvoering.

Om te helpen stapsgewijze keuzes af te wegen in de ontwikkeling naar een circulaire economie, zijn diverse modellen ontwikkeld. Bijvoorbeeld de R-ladder die is ontwikkeld door het Planbureau voor de Leefomgeving.  Dit model is voor facilitaire organisaties makkelijk toe te passen.

Stap 1: Refuse and rethink

• Maak afspraken met leveranciers over het reduceren van verpakkingsmateriaal.
• Maak de overstap naar een papierloos kantoor.
• Ga voedselverspilling tegen.
• Reduceer het gebruik van disposables; probeer wegwerpbestek en -servies te voorkomen of te ontmoedigen.
• Voorkom de inkoop van ‘onnodige’ spullen; ga na of leasen een alternatief is voor kopen.

Stap 2: Reduce

• Verleng de levensduur van meubilair en apparatuur door te investeren in zorgvuldig onderhoud en hoge eisen te stellen aan nieuw meubilair en apparatuur.

Stap 3: Reuse

• Hergebruik meubilair en apparatuur, indien mogelijk ook buiten de eigen organisatie.

Stap 4: Repair, refurbish, remanufacture, repurpose

• Repareer meubilair en apparatuur in plaats van het te vervangen.
• Koop modulaire producten, zodat alleen het kapotte onderdeel vervangen hoeft te worden, in plaats van het hele product.
• Ga na of het product wordt aangeboden via een leaseconstructie waar de producent het product, na levensduur, terugneemt en (onderdelen) kan hergebruiken.

Stap 5: Recycle

• Voer afvalscheiding in op de werkvloer.
• Koop producten gemaakt van mono-materialen (bijvoorbeeld: verpakkingsmateriaal van of volledig papier, of volledig plastic, in plaats van een combinatie) zodat het na gebruik niet bij het restafval hoeft, en afvalstromen zo schoon mogelijk blijven.
• Indien er wegwerp-koffiebekers worden gebruikt, kies koffiebekers van een bio-based materiaal en maak afspraken over de verwerking hiervan.

Stap 6: Recover

• Maak inzichtelijk waar het afval uit de organisatie verwerkt wordt.

FMHaaglanden: nulmeting voor duurzame dienstverlening

Duurzaamheid is één van de speerpunten van FMHaaglanden: één van de grootste facilitaire dienstverleners voor het Rijk. TwynstraGudde brengt in samenwerking met PHI Factory de footprint in beeld en laat zien aan welke knoppen kan worden gedraaid om te komen tot een econeutrale bedrijfsvoering.

FMHaaglanden werkt iedere dag aan een prettig werkklimaat en goede voorzieningen voor 30.000 rijksambtenaren in Den Haag. De concerndienstverlener wil de negatieve impact van haar producten en diensten op de aarde verkleinen. Zowel direct als indirect via de ketenpartners. Maar wat is de milieu-impact van al die verschillende facilitaire diensten en producten? Op welke aspecten moet je letten en wat zijn dan de consequenties? 

Concreet en actiegericht

In samenspraak met FMHaaglanden is gekozen voor een stappenplan op basis van The Natural Step Framework. Dit is een methode om het brede begrip ‘verduurzaming’ concreet en actiegericht te maken. Om de visie voor een econeutrale bedrijfsvoering vervolgens te verstevigen, heeft TwynstraGudde zich laten inspireren door het model van Kate Raworth: De Donuteconomie. Dit is een model waarin de ecologische grenzen van onze aarde en het maatschappelijk fundament worden gerespecteerd. Het doel is de behoeftes van iedereen te vervullen binnen de draagkracht van de aarde.

Grootste milieu-impact

Met deskresearch, interviews en twee quickscans zijn alle producten en diensten van FMHaaglanden in kaart gebracht. Op grond hiervan is een selectie gemaakt van acht producten en diensten waar de milieu-impact het grootst is. Voorbeelden zijn catering, vergaderservice, de werkomgeving en schoonmaak. Bij de selectie van deze acht is vervolgens een nulmeting gedaan. Daarbij is de impact gedurende vijf fasen van de productcyclus in beeld gebracht: winnen, fabricage, transport, gebruik en einde gebruik. De milieu-impact is daarbij uitgedrukt in CO2-equivalenten.

Knoppen om aan te draaien

De nulmeting geeft een duidelijk beeld van de huidige situatie en van de ‘knoppen’ waaraan FMHaaglanden kan draaien om stappen te zetten richting een econeutrale dienstverlening. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van refurbished meubilair, plantaardig en lokaal voedsel, inzet van emissieloze voertuigen en duurzame schoonmaakmiddelen. Het vervolg op de nulmeting is om te bepalen welke maatregelen effectief zijn, welke consequenties die hebben voor de klanten en hoe groot de bijdrage is aan een econeutrale bedrijfsvoering. Deze vervolgstap maakt de ambities van FMHaaglanden operationeel. Daardoor is het mogelijk hierover het gesprek met klanten aan te gaan, concrete acties te implementeren en de resultaten te monitoren.